Kertiş Ne Anlama Gelir?
Hepimiz zaman zaman hayatımıza yeni kelimeler, deyimler ve terimler girer. Birçoğumuz, bu kelimeleri bir arkadaşımızdan, sosyal medyada ya da popüler kültürde duyarız ama bazen anlamlarını tam olarak öğrenmeden devam ederiz. Peki, siz hiç kertiş kelimesini duydunuz mu? Eğer cevabınız evetse, doğru yerdesiniz! Çünkü bugün bu ilginç ve kulağa yabancı gelen kelimenin ne anlama geldiğine bakacağız. Eğer duymadıysanız, hazırlanın, çünkü kertiş hakkında vereceğimiz bilgiler sizi şaşırtacak.
Kertişin Temel Anlamı
Kertiş, Türkçeye ait oldukça eski ve kökeni derin olan bir kelimedir. Ancak, çoğu insan tarafından genellikle “hırsız” ya da “yalancı” gibi olumsuz anlamlarla ilişkilendirilir. Özellikle kırsal kesimde ve yöresel ağızlarda daha sık karşımıza çıkar. Geleneksel Türk halk edebiyatında da kertiş kelimesinin birkaç farklı anlamı bulunmaktadır.
Özellikle kırsalda, bir kişinin “kertiş” olarak tanımlanması, onun güvenilmez, başkalarının malına göz diken veya çevresine zarar veren bir kişi olduğuna işaret eder. Başka bir deyişle, kertiş, insanların güvenini sarsan, ahlaki değerleri göz ardı eden kimse olarak görülür. Ancak bu kelime sadece olumsuz bir anlam taşımakla kalmaz, bazen mizahi bir şekilde de kullanılabilir, tıpkı bir “alaycı” gibi.
Kertiş ve Bölgesel Kullanımı
Kelimenin tam olarak nereden geldiğini ve hangi bölgelerde daha çok kullanıldığını araştırdığınızda, özellikle Anadolu’nun iç bölgelerinde “kertiş” kelimesinin sıkça karşılaşılan bir terim olduğunu görebilirsiniz. Mesela, İç Anadolu bölgesinde, köylerde yaşayan bazı insanlar, kasaba ya da şehir merkezine gittiğinde gördükleri, “güvenilir olmayan” tipleri tanımlamak için bu kelimeyi kullanır.
Bir köyde büyüyen Emine Hanım’ın çocukluk anılarına dönelim. Emine Hanım, köyde herkesin birbirini iyi tanıdığı bir ortamda büyümüştü. Kertiş kelimesi, o zamanlar kulaktan kulağa yayılır, birisi hakkında, “Ahmet Efendi çok kertiştir, aman dikkat et,” denirdi. Bu, Ahmet Efendi’nin biraz çekilmesi gereken, insanları kullanmaya meyilli bir karakterde olduğunu anlatan bir uyarıydı.
Kertişin Gerçek Hayattaki Etkileri
Günümüzde, kertiş kelimesinin halk arasında kullanılma oranı düşse de, hala pek çok insana aşılanan değerleri göz önünde bulundurduğumuzda, aslında çağdaş dünyada da benzer bir temanın varlığını sürdürüyor. Hırsızlık, dolandırıcılık ve başkalarının sırtından kazanç sağlamaya çalışan insanlar, modern yaşamda da sıkça karşılaşılan sorunlar arasında yer alıyor.
Bununla birlikte, bu kelimenin zaman içinde nasıl daha az kullanıldığına da şahit oluyoruz. Teknolojinin gelişmesi, iletişim araçlarının hızla değişmesiyle birlikte, köyde ya da kasabada birisi hakkında yapılan eski tarzda değerlendirmeler, artık daha çok internetin ve sosyal medyanın sağladığı anonim ortamda yerini almıştır. Yani bir kişinin, “kertiş” olarak nitelendirilen eski bir tipten çok, sosyal medya üzerinden aldığı olumsuz yorumlarla “halk tarafından yargılanması” olayı daha sık görülen bir durumdur.
Kertişin Toplumsal Yansıması
Ancak, kertiş kelimesi sadece olumsuz ve eleştirel bir anlam taşımıyor. Aslında, zaman içinde bu kelime daha geniş bir toplumsal bakış açısını simgeler hale gelmiştir. Kertişlik, sadece bir kişinin kişisel zayıflıklarını değil, toplumsal olarak güveni sarsan bir yapıyı da ortaya koyar. İnsanların birbirine olan güvenini kaybetmesi, ortak değerlerin zedelenmesi ve ahlaki bozulmalar, “kertişlik” gibi daha eski terimlerle dile getirilir.
Bir de, toplumda kertiş kelimesinin yerini alabilecek güncel terimler gelişmiştir. Hırsızlık, yolsuzluk, dolandırıcılık gibi toplumsal kötülükleri tanımlamak için de benzer şekilde ağır terimler kullanılmaktadır. Ancak her dönemde olduğu gibi, bu tür insanların etrafındaki topluluğa olan etkileri çok büyük olabilir.
Kertiş ve Günümüz
Bugün kertiş kelimesi, büyük şehirlerde genellikle kullanılmaz. Ancak hala bazı köylerde ve kasabalarda, eski gelenekleri yaşatan bireyler arasında duyulabilir. Bu kelime, aslında sadece bir kelimeden çok daha fazlasını anlatır: toplumda ahlaki değerlerin ve güvenin korunmasına dair bir hatırlatmadır. Kertişlik, sadece kötü bir kişilik değil, aynı zamanda daha derin, toplumsal bir sorunun yansımasıdır.
Kertiş Hakkında Ne Düşünüyorsunuz?
Sizce kertiş kelimesi, günümüz dünyasında hala geçerliliğini koruyor mu? Hırsızlık ve dolandırıcılık gibi suçlar, modern toplumda nasıl şekil değiştirdi? Bu eski terimin hala köylerde ve kasabalarda kullanıldığını biliyor muydunuz? Yorumlarınızla bu konuya farklı bakış açıları katmanızı bekliyoruz!