“Height” yani boy kavramı, kulağa yalnızca bir ölçü birimi gibi gelse de aslında sosyal dünyamızda çok daha fazlasını temsil eder. Bu yazıyı, rakamların ötesine geçen bir merakla yazıyorum. Çünkü height, yalnızca bedenin fiziksel bir niteliği değil; toplumsal rollerin, beklentilerin, önyargıların ve fırsatların da görünmez belirleyicilerinden biridir. Boyun anlamını, toplumsal cinsiyet ve sosyal adalet perspektiflerinden ele almak; kim olduğumuzu, nasıl algılandığımızı ve birbirimize nasıl davrandığımızı yeniden düşünmemizi sağlar.
Height ne anlama gelir? Ölçüden fazlası
“Height” İngilizcede “boy” anlamına gelir; yani bir cismin ya da kişinin tabandan tepeye kadar olan uzunluğu. Ancak bu basit tanım, gerçek hayattaki etkileri açıklamaya yetmez. Çünkü boy, insan ilişkilerinde statü, güç, çekicilik ve hatta yetkinlik gibi pek çok kavramla iç içe geçmiştir. Üstelik bu algılar, toplumsal cinsiyet normlarıyla birlikte daha da karmaşık hâle gelir.
Kadınlar için height: Empatinin ve görünürlüğün kesişiminde
Kadınlar açısından height, çoğu zaman hem fiziksel hem de sosyal görünürlüğü belirler. Kısa boylu kadınlar daha “nazik” ya da “sevimli” olarak algılanabilirken, uzun boylu kadınlar “güçlü”, “mesafeli” veya “karizmatik” sıfatlarıyla tanımlanır. Fakat bu sıfatlar çoğu zaman bireyin gerçek karakterinden bağımsızdır; toplumsal bakışın bir ürünüdür.
Bu durum, kadınların bedenleriyle ilgili beklentileri içselleştirmelerine neden olur. Bazıları boylarını gizlemek, bazıları ise öne çıkarmak için farklı yollar arar. Özellikle heteronormatif ilişkilerde, “erkekten kısa olma” normu hâlâ güçlüdür. Bu da kadınların hem romantik ilişkilerde hem profesyonel hayatta “ideal” boy tanımına sığma baskısıyla karşılaşmasına yol açar.
Empati burada devreye girer. Kadınların boyları üzerinden yargılanmaları veya kategorize edilmeleri, onların kendilerini ifade etme biçimlerini doğrudan etkiler. Peki, toplum olarak birinin boyu üzerinden ona atfettiğimiz rolleri sorgulamaya hazır mıyız?
Erkekler için height: Güç, statü ve çözüm arayışı
Erkekler için height genellikle güç, liderlik ve saygı gibi kavramlarla ilişkilendirilir. Uzun boylu erkeklerin daha otoriter, başarılı veya çekici algılanması tesadüf değildir. Araştırmalar, CEO’ların ve siyasi liderlerin ortalama boyunun toplum ortalamasından yüksek olduğunu göstermektedir.
Bu durum, erkeklerin çözüm odaklı bir yaklaşım geliştirmesine yol açar: Daha uzun görünmek için spor yapmak, dik duruş teknikleri öğrenmek, hatta boy uzatma operasyonları gibi radikal çözümleri değerlendirmek… Erkeklerin bu konuda yaşadığı baskı, görünüşte “güçlü” olanın bile kendi bedeniyle barışık olamayabileceğini gösterir.
Boyun bir statü göstergesi olarak kodlanması, erkeklerin kendilerini değerli hissetmelerini doğrudan etkiler. Bu da erkek kimliğinin, fiziksel özelliklere indirgenmesinin tehlikeli sonuçlarından biridir. Çözüm arayışları aslında daha derin bir toplumsal meselenin semptomudur: Değerimizi beden ölçülerine indirgemek.
Çeşitlilik ve sosyal adalet açısından height
Boy ile ilgili normlar, yalnızca bireysel algıları değil, toplumsal yapıları da şekillendirir. Eğitimde öğretmenlerin uzun boylu öğrencileri daha “lider” olarak görmesi, iş görüşmelerinde fiziksel duruşun bilinçdışı önyargılara yol açması gibi örnekler yaygındır. Bu durum, çeşitlilik ve eşitlik ilkelerini tehdit eder.
Sosyal adalet perspektifinden bakıldığında, height bir ayrıcalık biçimi hâline gelebilir. Uzun boylu bireylerin daha fazla fırsat elde etmesi veya kısa boyluların ciddiye alınmaması, görünmez bir ayrımcılıktır. Toplumun fiziksel farklılıklara daha kapsayıcı yaklaşması, bu önyargıları sorgulamakla mümkündür.
Toplumsal dönüşüm için birlikte düşünelim
— Boy, karakterimizi veya zekâmızı belirlemezken neden hâlâ sosyal etiketler üretmeye devam ediyoruz?
— Kadınların empatik ve duygusal yaklaşımlarıyla erkeklerin çözüm odaklı tavırlarını birleştirerek bu normları nasıl yıkabiliriz?
— Eğitimden işe alıma kadar her alanda height temelli önyargıları azaltmak için ne gibi adımlar atabiliriz?
Sonuç: Boy ölçmek değil, bakış açısını ölçmek
“Height ne anlama gelir?” sorusunun cevabı yalnızca “boy” değildir; aynı zamanda toplumun bireyleri ölçme biçimidir. Boyun üzerinden kurulan normlar, kadınlara ve erkeklere farklı roller biçer, çeşitliliği sınırlar ve adaletsizliği besler.
Gerçek dönüşüm, boyu değil bakış açımızı ölçmekle başlar. İnsanları santimetreyle değil, düşünceleriyle, değerleriyle ve katkılarıyla değerlendirdiğimizde; empatiyle çözümü, farklılıkla eşitliği buluşturduğumuzda daha adil bir topluma yaklaşırız.
Ve belki de o zaman, height yalnızca bir ölçü birimi olarak kalır — kimliğimizin değil, bedenimizin bir parçası olur.